Οι διάνοιες της Ισπανικής Ζωγραφικής του Μπαρόκ

Durante el reinado de Felipe IV, la Escuela Española afirmó las cualidades de su estilo y definió su personalidad gracias fundamentalmente a los grandes maestros del siglo: Velázquez, Ribera, Zurbarán y Murillo.

Κατά τη βασιλεία του Φιλίππου Δ’, η Ισπανική Σχολή επιβεβαίωσε τις ιδιότητες του ύφους της και καθόρισε την προσωπικότητά της κυρίως χάρη στους μεγάλους πατέρες του αιώνα, Βελάθκεθ, Ριμπέρα, Θουρμπαράν και Μουρίγιο.

Velázquez nace en Sevilla en 1599. Formado con Pacheco, su primera etapa se caracteriza por una pintura naturalista inspirada en Carabaggio. En el año 1623 viaja a Madrid e inicia su carrera de retratista de Corte, interesándose por la personalidad de sus modelos. El viaje a Italia de 1629 le llevará a conocer la pintura del Renacimiento y convertirse en un pintor reconocido realizando los encargos más importantes de su tiempo como la decoración de la Torre de la Parada o el Palacio del Buen Retiro. En el año 1649 regresa a Italia donde culmina su carrera recibiendo todo tipo de honores. De vuelta a España, el ocaso de su vida nos depara sus mejores obras en las que anticipa la pintura impresionista al interesarse por la luz y el color.

Ο Βελάθκεθ γεννήθηκε στη Σεβίλλη το 1599. Εκπαιδευμένος δίπλα στον Πατσέκο, το πρώτο στάδιο της καριέρας του χαρακτηρίζεται από την νατουραλιστική ζωγραφική εμπνευσμένη από τον Καραβάτζιο. Το1623 ταξιδεύει στη Μαδρίτη και ξεκινάει την καριέρα του ως προσωπογράφος της Βασιλικής αυλής, δείχνοντας το ενδιαφέρον του στην προσωπικότητα των μοντέλων του. Το ταξίδι στην Ιταλία το 1629 θα του διδάξει την Αναγεννησιακή ζωγραφική και θα τον αναγνωρίσει ως ένα σπουδαίο ζωγράφο, ο οποίος εκτελεί τις πιο σημαντικές παραγγελίες της εποχής του, όπως η διακόσμηση της Τόρε δε λα Παράδα, ή το Παλάθιο ντελ Μπουεν Ρετίρο. Το 1649 επιστρέφει στην Ιταλία όπου ολοκληρώνει την καριέρα του και όπου του αποδίδουν πολλές τιμητικές διακρίσεις. Επιστρέφοντας στην Ισπανία, στο τέλος της ζωής του, μας προσφέρει τα καλύτερα έργα του στα οποία προλαμβάνει την ιμπρεσιονιστική ζωγραφική δείχνοντας το ενδιαφέρον του για το φως και το χρώμα.

Ribera representa la pervivencia del naturalismo táctil y concreto que se había iniciado en las primeras décadas del siglo XVII y que con él alcanzó su máxima expresión. Su estancia en Roma y Nápoles le permitirá conocer las obras de Carabaggio, recibiendo un importante número de encargos, haciéndose famoso por el dramatismo que encierra en sus martirios. Con el transcurrir de los años, siguiendo la evolución del siglo, olvidará o atenuará su tenebrismo para acercarse al estilo de los Carracci. Las obras de estos años vendrán caracterizadas por el colorismo y la difusa luminosidad, recordando a la Escuela Veneciana. En sus últimas obras, recupera el estilo tenebrista que caracterizó sus primeros momentos consiguiendo imágenes llenas de vivacidad en las que emplea una rebosante luminosidad al estilo de Tintoretto.

Ο Ριμπέρα αντιπροσωπεύει την επιβίωση του νατουραλισμού που είχε αρχίσει τις πρώτες δεκαετίες του δέκατου έβδομου αιώνα και που με αυτόν έφθασε στη μέγιστη έκφρασή του. Η παραμονή του στη Ρώμη και στη Νάπολη θα του δώσει την ευκαιρία να γνωρίσει τα έργα του Καραβάτζιο. Έλαβε ένα μεγάλο αριθμό παραγγελιών και έγινε γνωστός για τη δραματικότητα που εκφράζει στα μαρτύριά του. Με το πέρασμα των χρόνων από την εξέλιξη του αιώνα, θα ξεχάσει ή θα μειώσει την τεχνοτροπία του Τενεμπρισμού για να προσεγγίσει την τεχνοτροπία των Καράτσι. Τα έργα του αυτών των ετών θα χαρακτηριστούν από το χρώμα και το διάχυτο φως, που θυμίζουν την Βενετική Σχολή. Στα τελευταία έργα του, ανακτά το ύφος του τενεμπρισμού που χαρακτήρισε τις πρώτες στιγμές του έχοντας ως αποτέλεσμα εικόνες γεμάτες ζωντάνια στις οποίες χρησιμοποιεί φωτεινότητα που ξεχειλίζει στο ύφος του Τιντορέτο.

La principal aportación de Zurbarán a la pintura española del Barroco será el reflejo de la vida, las querencias y las aspiraciones de los ambientes monásticos para los que el pintor realizó prácticamente toda su obra. Su estilo se mantuvo prácticamente invariable desarrollando el naturalismo tenebrista para crear escenas cargadas de verosimilitud, en las que los santos se presentan ante el espectador de la manera más realista. Por esta razón, Zurbarán es el pintor de los hábitos. Esta inmovilidad fue durante varias décadas el secreto de su éxito pero terminó por condenar su carrera artística ya que el cambio de gustos en la mitad del siglo XVII y el triunfo de la pintura de Murillo harán fracasar su próspero taller.

Η σημαντικότερη συμβολή του Θουρμπαράν στην ισπανική ζωγραφική του Μπαρόκ είναι η αντανάκλαση της ζωής, οι προτιμήσεις και οι φιλοδοξίες του μοναστικού περιβάλλοντος, για το οποίο ο καλλιτέχνης εκτέλεσε σχεδόν όλα τα έργα του. Το ύφος του παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο αναπτύσσοντας τον Τενεμπρισμό για να δημιουργήσει σκηνές γεμάτες αληθοφάνεια, στις οποίες οι άγιοι παρουσιάζονται στον θεατή τον πιο ρεαλιστικό τρόπο. Για το λόγο αυτό, ο Θουρμπαράν είναι ο ζωγράφος των ράσων. Αυτή η ακινησία ήταν για δεκαετίες το μυστικό της επιτυχίας του, αλλά τελικά καταδικάστηκε η καλλιτεχνική καριέρα του λόγω της αλλαγής των προτιμήσεων στα μέσα του δέκατου έβδομου αιώνα με τον θρίαμβο του Μουρίγιο, που θα συμβάλει για να αποτυγχάνει το επιτυχημένο εργαστήριο του.

Murillo es quien mejor representa el nuevo lenguaje de la fé, a cuyo servicio puso su particular sensibilidad inclinada a valores dulces y amables. Con una facilidad portentosa creó una pintura serena y apacible como su propio carácter en la que priman el equilibrio compositivo y expresivo y la delicadeza y el candor de sus modelos nunca conmovidos por sentimientos extremos. Colorista excelente y buen dibujante, Murillo concibe sus cuadros con un fino sentido de la belleza y con armoniosa mesura, lejos del dinamismo de Rubens o de la teatralidad italiana.

Ο Μουρίγιο είναι αυτός που αντιπροσωπεύει καλύτερα τη νέα γλώσσα της πίστης, υπηρεσία στην οποία έδειξε την ιδιαίτερη ευαισθησία του, έχοντας κλίση σε ευγενικές και γλυκές αξίες. Με μια εκπληκτική ευκολία δημιούργησε μια γαλήνια και ειρηνική ζωγραφική, όπως ήταν ο χαρακτήρας του, στην οποία κυριαρχούν η δημιουργική ισορροπία, η λεπτότητα και η αγνότητα των μοντέλων του, τα οποία ποτέ δεν άγγιξαν ακραία συναισθήματα. Εξαίσιος χρωματιστής και καλός ζωγράφος, ο Μουρίγιο διανοείται τους πίνακές του με μια φίνα αίσθηση της ομορφιάς και μια αρμονική μετριοπάθεια, μακριά από το δυναμισμό του Ρούμπενς και την ιταλική θεατρικότητα.