Επιτέλους φέτος το Νόμπελ Λογοτεχνίας πήγε σε έναν συγγραφέα που πραγματικά το αξίζει, μία έκπληξη εξαιρετικά ευχάριστη. Λοιπόν, ο Μάριο Βάργκας Λιόσα είναι ίσως ο μοναδικός συγγραφέας που καταφέρνει να γράψει μοντέρνα και μεταμοντέρνα χωρίς να χάνει τον ειρμό της γραφής, χωρίς να ξεφεύγει από το στόχο του μυθιστορήματος, που πάντα ήταν και θα είναι ένας- να πει μια καλή ιστορία. Τελειώνοντας τα βιβλία του, έχεις μια γλυκειά αίσθηση πως ο χρόνος που αφιέρωσες στην ανάγνωση δεν σπαταλήθηκε. Κι αυτό δεν μπορεί να λεχθεί σχεδόν για κανέναν άλλο εν ζωή συγγραφέα.
Ο Μάριο Βάργκας Λιόσα, μοναχογιός ενός οδηγού λεωφορείου και μιας ευκατάστατης κρεολής, παιδί χωρισμένων γονιών πριν ακόμα γεννηθεί, είδε το φως τον Μάρτιο του 1936 στην πόλη Αρεκίπα στο Περού. Μεγάλωσε πιστεύοντας ότι είναι ορφανός αφού η οικογένεια της μάνας του του έκρυψε την αλήθεια. Γνώρισε τον πατέρα του όταν ήταν 10 χρονών!
Ο βίος του συνέχισε περιπετειωδώς, όπως άρχισε: Ο νεαρός και εντυπωσιακά ωραίος Μάριο παντρεύτηκε 19 χρονών τη νύφη του θείου του, τη Χούλια, 32 ετών. Ο γάμος αυτός έγινε αργότερα η πρώτη ύλη για ένα τρισχαριτωμένη μεταμοντέρνο μυθιστόρημα το οποίο ο Βάργκας Λιόσα αφιέρωσε στην τέως του. Τίτλος: "Η θεία Χούλια και ο γραφιάς". Η θεία Χούλια είχε τόσο σουξέ που έγινε και ταινία στο Χόλιγουντ! Αμέσως μετά ο Μάριο σπούδασε Νομικά και Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Λίμα ενώ έκανε την θριαμβευτική του εμφάνιση στα γράμματα. Η διδακτορική του διατριβή ήταν για τον Γκαρσία Μάρκές, έναν συγγραφέα που θαύμαζε πολύ. Ο πολύς θαυμασμός κατέληξε δυστυχώς σε καυγά και μαυρισμένα μάτια. Ο λόγος παρέμεινε άγνωστος αλλά οι δυο άντρες δεν ξαναμίλησαν ποτέ.
Το 1963 δημοσίευσε το εξαιρετικό μυθιστόρημα "Η πόλη και τα σκυλιά" όπου ο συγγραφέας εφάρμοσε την τεχνική της ανάμιξης προσωπικών εμπειριών και δημόσιας ιστορίας που θα τον δόξαζε στο μέλλον. Η πρώτη ύλη εδώ ήταν οι σκληρές εμπειρίες του από τη στρατιωτική ακαδημία της Λίμα όπου φοίτησε. Όπως αντιλαμβάνεστε οι στρατιωτικοί ήταν έξαλλοι αλλά οι κριτικοί ενθουσιώδεις. Το μυθιστόρημα έγινε μεγάλο χιτ. Το 1965, Το "Πράσινο σπίτι" (που μεταφράστηκε σχετικά πρόσφατα από τις εκδόσεις Καστανιώτη και αγαπήθηκε πολύ και από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό), η ιστορία ενός μπουρδέλου, σάρωσε όλα τα γνωστά βραβεία και έστρωσε οριστικά το δρόμο του νεαρού ισπανοπερουβιάνου προς τη δόξα. Το λογοτεχνικό του κύρος ενισχύθηκε με την κυκλοφορία το 1969 του βιβλίου του με τίτλο "Συζητήσεις στον Καθεδρικό Ναό".
Στη συνέχεια ο Μάριο χώρισε με τη θεία Χούλια και –επιμένοντας οικογενειακά!- παντρεύτηκε τη ξαδέρφη του, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά. Ο Βάργκας Λιόσα, κλασσικός αναγεννησιακός άνθρωπος δεν καθόταν εύκολα στα αυγά του. Έγραψε τα πάντα: μυθιστορήματα, διηγήματα, θεατρικά έργα, δοκίμια, κριτικές που μεταφράστηκαν σε όλο τον κόσμο. Δοκίμασε διαφορετικά στυλ: το ένα πόδι στον μοντερνισμό και το άλλο στον μεταμοντερνισμό. Ευκίνητος υπήρξε και πολιτικά. Διένυσε όλο το φάσμα από τα αριστερά στα δεξιά: Στην αρχή γοητεύτηκε από τον Φιντέλ λ.χ. και μετά απογοητεύτηκε απότομα γιατί φυλακίστηκε ένας ποιητής. Τελικά έφτασε να βάλει υποψηφιότητα για πρόεδρος του Περού με την κεντροδεξιά το 1990. Η ιστορία της σύντομης και άδοξης πολιτικής του καριέρας καταγράφεται στο αυτοβιογραφικό "Ψάρι στο νερό", όπου με πίκρα καταγγέλλει τους αντιπάλους του ότι έστρεψαν την αγνότητα και την ειλικρίνειά του εναντίον του. Μόλις ηττήθηκε τα παράτησε οριστικά και στράφηκε αποκλειστικά στο γράψιμο. Οι λέξεις άλλωστε είναι τα πιο ισχυρά όπλα, παραδεχόταν τότε στις συνεντεύξεις που έδινε.
O συγγραφέας πήρε την ισπανική υπηκοότητα το 1993. Δύο χρόνια αργότερα, βραβεύθηκε με το βραβείο Θερβάντες, το σημαντικότερο στον ισπανόφωνο λογοτεχνικό κόσμο. Είναι ο πρώτος νοτιοαμερικανός συγγραφέας που κερδίζει το Νόμπελ Λογοτεχνίας μετά τον κολομβιανό Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, στον οποίο απονεμήθηκε το 1982. Το 2000 έγραψε ίσως το σπουδαιότερο από τα τελευταία έργα του, τη "Γιορτή του Τράγου", βασισμένο στην αποτρόπαιη δικτατορία της Δομινικανής Δημοκρατίας.
Ο Μάριο Βάργκας Λιόσα, μοναχογιός ενός οδηγού λεωφορείου και μιας ευκατάστατης κρεολής, παιδί χωρισμένων γονιών πριν ακόμα γεννηθεί, είδε το φως τον Μάρτιο του 1936 στην πόλη Αρεκίπα στο Περού. Μεγάλωσε πιστεύοντας ότι είναι ορφανός αφού η οικογένεια της μάνας του του έκρυψε την αλήθεια. Γνώρισε τον πατέρα του όταν ήταν 10 χρονών!
Ο βίος του συνέχισε περιπετειωδώς, όπως άρχισε: Ο νεαρός και εντυπωσιακά ωραίος Μάριο παντρεύτηκε 19 χρονών τη νύφη του θείου του, τη Χούλια, 32 ετών. Ο γάμος αυτός έγινε αργότερα η πρώτη ύλη για ένα τρισχαριτωμένη μεταμοντέρνο μυθιστόρημα το οποίο ο Βάργκας Λιόσα αφιέρωσε στην τέως του. Τίτλος: "Η θεία Χούλια και ο γραφιάς". Η θεία Χούλια είχε τόσο σουξέ που έγινε και ταινία στο Χόλιγουντ! Αμέσως μετά ο Μάριο σπούδασε Νομικά και Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Λίμα ενώ έκανε την θριαμβευτική του εμφάνιση στα γράμματα. Η διδακτορική του διατριβή ήταν για τον Γκαρσία Μάρκές, έναν συγγραφέα που θαύμαζε πολύ. Ο πολύς θαυμασμός κατέληξε δυστυχώς σε καυγά και μαυρισμένα μάτια. Ο λόγος παρέμεινε άγνωστος αλλά οι δυο άντρες δεν ξαναμίλησαν ποτέ.
Το 1963 δημοσίευσε το εξαιρετικό μυθιστόρημα "Η πόλη και τα σκυλιά" όπου ο συγγραφέας εφάρμοσε την τεχνική της ανάμιξης προσωπικών εμπειριών και δημόσιας ιστορίας που θα τον δόξαζε στο μέλλον. Η πρώτη ύλη εδώ ήταν οι σκληρές εμπειρίες του από τη στρατιωτική ακαδημία της Λίμα όπου φοίτησε. Όπως αντιλαμβάνεστε οι στρατιωτικοί ήταν έξαλλοι αλλά οι κριτικοί ενθουσιώδεις. Το μυθιστόρημα έγινε μεγάλο χιτ. Το 1965, Το "Πράσινο σπίτι" (που μεταφράστηκε σχετικά πρόσφατα από τις εκδόσεις Καστανιώτη και αγαπήθηκε πολύ και από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό), η ιστορία ενός μπουρδέλου, σάρωσε όλα τα γνωστά βραβεία και έστρωσε οριστικά το δρόμο του νεαρού ισπανοπερουβιάνου προς τη δόξα. Το λογοτεχνικό του κύρος ενισχύθηκε με την κυκλοφορία το 1969 του βιβλίου του με τίτλο "Συζητήσεις στον Καθεδρικό Ναό".
Στη συνέχεια ο Μάριο χώρισε με τη θεία Χούλια και –επιμένοντας οικογενειακά!- παντρεύτηκε τη ξαδέρφη του, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά. Ο Βάργκας Λιόσα, κλασσικός αναγεννησιακός άνθρωπος δεν καθόταν εύκολα στα αυγά του. Έγραψε τα πάντα: μυθιστορήματα, διηγήματα, θεατρικά έργα, δοκίμια, κριτικές που μεταφράστηκαν σε όλο τον κόσμο. Δοκίμασε διαφορετικά στυλ: το ένα πόδι στον μοντερνισμό και το άλλο στον μεταμοντερνισμό. Ευκίνητος υπήρξε και πολιτικά. Διένυσε όλο το φάσμα από τα αριστερά στα δεξιά: Στην αρχή γοητεύτηκε από τον Φιντέλ λ.χ. και μετά απογοητεύτηκε απότομα γιατί φυλακίστηκε ένας ποιητής. Τελικά έφτασε να βάλει υποψηφιότητα για πρόεδρος του Περού με την κεντροδεξιά το 1990. Η ιστορία της σύντομης και άδοξης πολιτικής του καριέρας καταγράφεται στο αυτοβιογραφικό "Ψάρι στο νερό", όπου με πίκρα καταγγέλλει τους αντιπάλους του ότι έστρεψαν την αγνότητα και την ειλικρίνειά του εναντίον του. Μόλις ηττήθηκε τα παράτησε οριστικά και στράφηκε αποκλειστικά στο γράψιμο. Οι λέξεις άλλωστε είναι τα πιο ισχυρά όπλα, παραδεχόταν τότε στις συνεντεύξεις που έδινε.
O συγγραφέας πήρε την ισπανική υπηκοότητα το 1993. Δύο χρόνια αργότερα, βραβεύθηκε με το βραβείο Θερβάντες, το σημαντικότερο στον ισπανόφωνο λογοτεχνικό κόσμο. Είναι ο πρώτος νοτιοαμερικανός συγγραφέας που κερδίζει το Νόμπελ Λογοτεχνίας μετά τον κολομβιανό Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, στον οποίο απονεμήθηκε το 1982. Το 2000 έγραψε ίσως το σπουδαιότερο από τα τελευταία έργα του, τη "Γιορτή του Τράγου", βασισμένο στην αποτρόπαιη δικτατορία της Δομινικανής Δημοκρατίας.
Το τελευταίο βιβλίο του "El Sueño del celta", το οποίο είναι αφιερωμένο στον Βρετανό διπλωμάτη Ρότζερ Κέισμεντ και καταδικάζει τις ωμότητες που διαπράχθηκαν στο Κονγκό του Λεοπόλδου του Β', κυκλοφόρησε στις αρχές Νοεμβρίου στην ισπανική γλώσσα.
Αναφορές:
α) "Μάριο Βάργκας Λιόσα: άξιος!" της Λένας Διβάνη β) "Στον Μάριο Βάργκας Λιόσα το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2010", Τα Νέα
γ) "Στον Μάριο Βάργκας Λιόσα το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2010", Η Καθημερινή
δ) "Στον Περουβιανό συγγραφέα Μάριο Βάργκας Λιόσα το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2010", in.gr
Εγγραφή σε Αναρτήσεις
